Hergeleci İbrahim Yağlı Güreşleri

Bulgaristan’da doğdu. Sapanca’ya 23 km. mesafede ki Kartepe Sarımeşe’de yaşadı. Adına düzenlenen yağlı güreşler, ilçeye büyük katkı sağlıyor.

---

---

Hergeleci İbrahim Yağlı Güreşleri her yıl Kocaeli’ne bağlı Kartepe ilçesinde Kartepe Belediyesince düzenlenen geleneksel yağlı güreş turnuvasıdır. 

Eski adı Bakırlı olan Sarımeşe köyünde kurulmuş olan Sarımeşe Köyü Güzelleştirme ve Kalkındırma Cemiyeti, kurulduğu tarih olan 1964’ten 1975 yılına kadar yağlı güreşler düzenledi. O yıllarda yapılan güreşler Merhum Hergeleci İbrahim adına düzenleniyor ve para ödülleri veriliyordu. Yine güreşlerin değerlendirme heyetlerinde, Gazanfer Bilge ve İrfan Atan gibi o dönemin ünlü güreşçileri yer almaktaydı.

1993’te belediye olan Sarımeşe’de 2004 yılından itibaren yağlı güreşler tekrar canlandırıldı. Belediye tarafından düzenlenen organizasyonun adı Geleneksel Hergeleci İbrahim Kültür Sanat ve Spor Şenliği olarak güncellendi. Kocaeli Büyükşehir Belediyesince destek verilen şenliğin içeriği uzun süre sadece güreşle sınırlı kalsa da bazı yıllarda sünnet, konser gibi etkinlikler ilave edildi.

2012’de mahalle olan Sarımeşe, Kartepe ilçesine bağlanınca organizasyonu da Kartepe Belediyesi sürdürmeye devam etti. Kocaeli Kartepe İlçesi’nde uzun yıllardır düzenlenen Hergeleci İbrahim Yağlı Güreşleri organizasyonu kapsamında düzenlenen etkinlikler, ilçenin sosyal hayatına önemli katkılar sağladı.

Hergeleci İbrahim’in Hayatı (1862-1917)

Hergeleci İbrahim Bulgaristan’ın Deliorman bölgesinde yer alan Razgrad ilinin Ezerçe köyünde doğdu. Güreş sanatını Deli Hafız’dan öğrendi. Hergeleci, 1.85 m. boyunda ve 100 kilo civarındaydı. Köyünde hergelecilik (at çobanlığı) yaptığı için “Hergeleci” lakabıyla anıldı.

Hergeleci İbrahim, yağlı güreşte ters kepçe gibi yeni oyunlar keşfetmiş son derece usta bir pehlivandı. Hergeleci İbrahim,  85 okka geldiği halde 120 okkalık pehlivanları rahatça yenerdi. Bilhassa altçılığı (yerde, rakibinin altında oyun yapan) meşhurdu. Mahsustan alta düşer ve altta iken tatbik ettiği oyunlarla hasımlarını yenerdi. Devrinin en ünlülerinden idi. Adalı Halil’i yendikten sonra ünü daha çok arttı. Yenemediği tek pehlivan olan Koca Yusuf ile Paris’te yaptığı güreş olaylı geçmesi sebebiyle yarıda kaldı. 1914 yılında Kırkpınar Başpehlivanı oldu. Hergeleci İbrahim, 1899 yılında Paris’te dünya şampiyonluğu kazanan Ahmet Kara (Kara Ahmet) ’nın da ustasıdır. 

1901’den sonra Sarımeşe’de yaşadı. Bir erkek, iki kız sahibi olan güreşçi kalp yetmezliğinden Kartepe’de vefat etti. Mezarı Sarımeşe mezarlığındadır. 

Festivaller, şenlikler, spor etkinlikleri halkın bir araya gelme ihtiyacını karşılamak üzere belirli periyotlarda gerçekleştirilen kültürel aktarımların sağlandığı faaliyetler olarak tanımlanır. Halkın hafızasını tazeleyen ve geleneklerin devam etmesini sağlayan bir özelliğe sahiptir. Bu tür bir geleneğin uzun yıllardır aktarım rolünü üstlenen Kırkpınar Yağlı Güreşleri örnek gösterilebilir.

Hergeleci İbrahim Yağlı Güreşlerinin bir festival etkinliği kapsamında gerçekleşmesi yerel halkın ve il dışından gelen turistlerin ilgisini çekmektedir. 2004 yılından günümüze bu güreşlere katılan her sporcu, güreş ağaları ve ödül alan pehlivanlar artık bölgenin ve özellikle Kartepe ilçesinin tanıtım elçisi olmuştur. 

Bu etkinlik ilçeye büyük katkı sağlamaktadır. Bu katkılar; spor tarihinde yer edinenlerin yeni nesillere tanıtılması, spora olan ilginin arttırılması, ilçenin spor ve sosyal hayatına değer katılması ile birlikte ilçenin tanıtımı ve markalaşmasıdır. 

Sonuç olarak; mevcut sporcu potansiyelinin ve coğrafi yapısının sağladığı avantaj ile Sapanca ilçesinin “Spor Temalı İlçe” olarak planlanmasında, başta güreş olmak üzere geleneksel hale gelmiş birçok sportif organizasyonun yapılacak planlama ile daha zengin hale getirilmesi ne de güzel olur.

Kaynak

1-Kartepe İlçesinde Gerçekleştirilen “Hergeleci İbrahim Yağlı Güreşleri” Üzerine Bir İnceleme
2-Kartepe Kaymakamlığı
3-Wikipedia