Sapanca INFO

Liderlerin Güç Kaynakları

SUBÜ Öğretim üyesi Prof. Dr. Aydın YILMAZER’in Sapanca INFO okuyucuları ile paylaştığı “Liderlerin Güç Kaynakları” Başlıklı Yazısı



Lider, kendi söylemleri, eylemleri ve davranışlarıyla diğer bireyleri yönlendirebilen ya da etkileyen kişidir.

 Liderlerin başkalarını etkileyebilmesi, onları harekete geçirerek peşinden sürükleyebilmesi için izleyiciler yani hitap ettiği kitleler üzerinde güce sahip olmaları gerekmektedir. Liderlerin başarısı büyük ölçüde gücüne bağlı olarak değişmektedir. Liderlerin gücünü aldığı kaynaklar değişebilmektedir. Bir lider gücünü sahip olduğu bilgi düzeyinden alırken, bir başka lider karizması nedeniyle diğerlerinin arasından sıyrılarak insanları etkileyebilmektedir. Liderliği belli bir konuda başkalarını etkileme olarak tanımlarken, etkileme kaynağı olarak güç kavramı ortaya çıkmaktadır. Güç, başkalarının davranışlarını etkilemede bireyin yeteneğini ifade etmektedir.

Başkalarını etkilemede liderlerin sahip olduğu güç kaynaklarını şu şekilde ifade edilebilir:

• Yasal Güç (Biçimsel Güç): Bir makam ve mevkiinin sağladığı yetkinin yönetici tarafından kullanılmasıdır. Başka bir deyişle, bir yöneticiye verilen resmi yetkidir. Astlar buna uyma konusunda kendilerini mecbur hissederler. İşletmenin hiyerarşiden kaynaklanan ve lidere örgüt içerisindeki statüsünden gelen güçtür. Otoriteyi ifade eder. Kişinin bulunduğu pozisyon nedeni ile etrafındaki kişileri etkileyebilme gücü olarak da tanımlanan yasal gücü pozisyon gücü olarak tanımlamak da mümkündür. Şef, müdür, genel müdür pozisyonundaki kişinin yaptırım gücü buna örnek verilebilir

• Zorlayıcı Güç: Bu güç, bireylerin istenilen yönde davranmaları için kullanılan maddi ve manevi zorlama ve korkutmalarından oluşmaktadır. Bu güç yardımıyla liderler; izleyenlere, ceza, ihtar verebilir, eleştiri yapabilir veya ücretinde birtakım kesintiler yapabilir. Bu güç türü temelinde korkuya dayandığı için, liderler otorite kuramadıkları noktada bu güç türüne başvurmaktadırlar. Bu tür gücü yöneticiler daha çok kullanır.

• Karizmatik Güç: Liderleri başkalarının gözünde çekici yapan güç bu güçtür ve kişisel özellikleri ki bunlar sevgi, saygı ve güven oluşturmayı ifade etmektedir. Bu güç, liderlerin nicel kişiliği ile ilgilidir. Liderlerin kişiliğinin astlarına ilham verebilmesi, onların istek ve ümitlerini dile getirebilmesi bu kaynağın temelini teşkil etmektedir. bu tür gücü lider özelliği olan kişiler kullanır.

• Uzmanlık Gücü: Liderlerin bir konuda uzman olması, bilgi, beceri ve tecrübesinden doğan bir güç kaynağıdır. Uzmanlık gücü kaynağını liderin kişisel bilgi ve tecrübesinden almaktadır; fakat kişisel olmasına rağmen bu gücü, bireyin faaliyet alanıyla sınırlıdır. Bu gücü kullanan liderler, izleyenleri fikir ve düşüncelerini açıklayıp uygulama konusunda desteklemektedirler.

• Ödüllendirme Gücü: Liderlerin veya yöneticilerin başkalarına her türlü ödül vermesi ile ilgili güç kaynağıdır. Ödüllendirme gücünde, liderler, izleyenlerini motive etme noktasında hem ücret artışı, terfi, prim gibi biçimsel hem de övgü, onaylama, takdir etme gibi biçimsel olmayan ödüllerden faydalanmaktadır.

Bireyleri (hitap edilen kitleyi) etkilemek için kısaca bu güçleri kullanan liderler veya yöneticiler amaçlarına ulaşmada başarılı olacaklardır. Şunu da söyleyebiliriz ki, Lider ile yönetici aynı kavramlar değildir. Lider kişileri yönlendiren ve onları harekete geçiren kurumda veya örgütte herhangi bir pozisyonda bulunan herhangi bir kişi iken, yönetici gücünü bulunduğu mevkiden ve pozisyondan alan, verdiği emir ve talimatlarla bireyleri yöneten kişidir. Her lider liderlikten aldığı güçle hitap ettiği kitleye dediklerini yaptırdığı için aynı zamanda bir yöneticidir, ancak her yönetici bir lider değildir. İnsanlar; sevdikleri, saydıkları ve ondan etkilendikleri için liderlerin peşinden giderken, verdikleri emirlere itaat etmek zorunda oldukları için yöneticilerin dediklerini yaparlar.

Yorum Yap

İçimdeki BEN, Dışımdaki SEN ve SAPANCA ...