Türkiye Yüzyılında Sapanca’da Turizm

Sapanca ve halkı için 21. yy da ilçemizin turizm potansiyeli, yapılabilecekler ve sorunları üzerine Sapancalı Akademisyen Dr. İsmail KOÇ ile hasbihal.

---

---

“Türkiye Yüzyılı Vizyonu”, Cumhuriyetin 100. yılında Türkiye’nin ekonomik, siyasi ve kültürel alanlarda büyüme, gelişme ve etkileyicilik açısından 21. yüzyılda önemli bir rol oynayabileceği öngörüsüne dayanmaktadır. Türkiye, coğrafi konumu, genç ve dinamik nüfusu, stratejik konumu, kültürel zenginlikleri ve ekonomik potansiyeli gibi faktörlerle dikkat çekmektedir. Türkiye’nin hedefleri arasında ekonomik büyüme, bilim ve teknoloji alanında ilerleme, kültürel diplomasi, bölgesel liderlik ve demokrasi standartlarının yükseltilmesi bulunmaktadır. Bu hedefler doğrultusunda Türkiye, hem kendi bölgesinde hem de uluslararası platformlarda aktif bir şekilde rol almayı amaçlamaktadır.

Sapanca INFO olarak “Türkiye Yüzyılı Vizyonu” bağlamında Sapancalı Akademisyen Dr. İsmail KOÇ ile “Türkiye Yüzyılı Kapsamında Sapanca’nın Turizm Geleceğini” değerlendirdiğimiz hasbihalimizi okurlarımız ile paylaşmak istedik.

Merhaba Hocam. Nasılsınız? Bize kendinizden bahseder misiniz?

Merhaba. Teşekkür ederim. Adım İsmail KOÇ. 1986 yılında Kurtköy – Sapanca doğumluyum. Lise tahsilini Sapanca’da tamamladıktan sonra Lisans öğrenimini Sakarya Üniversitesi İİBF Maliye Lisans bölümünü tamamladım. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Programını “Politik Konjonktür Teorileri Çerçevesinde 1950 Sonrası Türkiye’de Maliye Politikalarının Değerlendirilmesi” konulu Yüksek lisans tezi ile tamamladım. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde “Turizm Yatırım Ve Harcamalarının Bölgesel Kalkınmaya Etkisine İlişkin Harcama Yetkilileri Üzerine Keşifsel Bir Araştırma: Doğu Marmara Örneği” konulu çalışması ile de Doktora eğitimimi tamamladım. Kamu ekonomisi, bölgesel kalkınma gibi ekonomi alanında akademik çalışmalarıma devam ediyorum.

Halen Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Sapanca Meslek Yüksek Okulu Muhasebe Vergi Uygulamaları Bölümünde Dr. Öğretim Üyesi ve Sapanca Meslek Yüksekokulu Müdür yardımcısı olarak görev yapmaktayım.

Kamu yararı güden çeşitli Sivil Toplum Kuruluşlarında sorumluluk üstlenmeye özen gösteriyorum. Güreş sporu ve futbol ile amatör olarak uzun yıllar ilgilendim ve ilgilenmeye devam ediyorum.

Biz sizi Sapanca için yaptığınız çalışmalar ile tanıyoruz. Bu çalışmalarınızdan hakkında bilgi verir misiniz?

2019 yılında Sapanca Belediyesi ile Japonya Büyükelçiliği Yerel Projelere Hibe Programına “Ceviz Sarayı” isimli yöresel ürünlerin işlendiği bir merkez kurulmasına yönelik bir fona başvurmuştuk.

2022 yılında Artvin Çoruh Üniversitesi Hopa İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi tarafından, 9-10-11 Haziran 2022 tarihlerinde Artvin-Hopa’da “Yerelden Küresele Ekoloji, Ekonomi ve Bölgesel Kalkınmada Güncel Konular” konulu “Uluslararası Ekoloji, Ekonomi ve Bölgesel Kalkınma Kongresi” (ECOSUS 2022) düzenlendi. Sakarya Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Sapanca MYO adına “Sürdürülebilir Yerel Kalkınmada Ekolojik Turizm: Sapanca Bungalov Yatırımlarına Yönelik İnceleme” isimli çalışma ile sunumun oldu.

2022 yılından beri SMYO Medya İletişim Programındaki hocalarımız ile yürütücüsü olduğum “Sapanca’nın Çınarları” projesi ile Sapanca’nın kıymetlerini gençler ile tanıştırıyor, ilçenin tarihine, tanıkları ile ışık tutmaya çalışıyoruz.

2023 yılında; Sapanca’nın; tarihi, tabiatı, sosyal yapısı, ekonomisi, ulaşımı ve çevre değerleri hakkında 24 akademisyen arkadaşımla beraber bilimsel yöntemlerle incelediğimiz “DÜNDEN BUGÜNE SAPANCA” adlı kitap çalışmamız oldu.

Kurtköy Mahallesinde tespit edilen Kurtköy Kale Kalıntılarının Sapanca Turizmine kazandırılması için önerilerimizin Belediye Meclisinde gündem olmasını sağladık.

Bu günlerde ise alanında uzman proje ekibimiz ile Sapanca’nın ismini uluslararası çapta duyuracak özgün bir kültür sanat projesi üzerinde çalışmaktayız.

“Türkiye Yüzyılı Vizyonu” kapsamında Sapanca’nın Turizm Geleceğini Nasıl Değerlendiriyorsunuz?

Hedefler koymak turizm sektöründe başarı için önemlidir. Ziyaretçi sayısının srttırılmasından, yerel ekonominin gelişmesine, inovasyon ve teknoloji kullanımına kadar her alandaki gelişmelerin sektörün sürdürülebilirliği için hayati rol oynadığını bilmek gerek…

Geleceğe hazır olmak, sektörün sorunlarının ve ihtiyaçlarının öncelikle giderilmesi ile doğru orantılı.

“Türkiye Yüzyılı Vizyonu” kapsamında ülkemizin 2028 yılı için hedefi 90 milyon turist, 100 milyar dolarlık bir gelir hedeflenmektedir. Sakarya ilinin ve ilimizin misafir odası olan Sapanca’nın bu hedeflere katkı sağlayacak gücü ve potansiyeli olduğunu düşünüyorum. Hedefler koymak önemli.. ama mesele hedefleri içselleştirmek ve ilçede bu sinerjiyi oluşturabilmek daha önemli bir meziyet. Hedef koymak ve bu minvalde harekete geçerek hedefleri gerçekleştirmek gerekiyor.

Son yıllarda turizmde bireysel tercihlerin ön plana çıkması ile gelişen, ekolojik turizmin farklı uygulamalarına ve yerel kalkınmanın önemli anlarına şahitlik ediyoruz.

Sapanca, Turizm Bağlamında Gelecek Yüzyıla Hazır mı?

Yatırım yapmak için ihtiyacınız olan bütün altyapı burada, ulaşım hatları, nitelikli insan gücü, girişimci, sermaye, her şey elimizin altında. Ve harika işler yapan yerel girişimcilerin tecrübeleri var..

Tabi bu hikayeleri dinleyince derslerde StoryBox’ın hikayelerini değil Sapancalı gençlerin girişimcilik hikayelerini öğrencilerime anlatacağım… Hikayeler artık genç girişimcileri Sapanca’nın Yıldızları olarak tescillemeyi hak ediyor… Kısa vadeli yüksek karlar bizleri yanıltabilir. Hesaplarımızı, planlarımızı uzun vadeli yapmak durumundayız. Turizm yüksek kar getiren bir sektör olması yanında kırılgan bir sektör, geçmişte yaşamış Rusya Krizi ve diğer krizler bunu bize gösterdi. Burada yerelde etkin kullanabileceğimiz, yatırımcılara yol açacak, kılavuzluk yapacak turizm mastır planlarına, turizm eylem planlarına, Turizm imar planlarına, turizm yatırım kriterlerine ihtiyacımız var. Ulusal plan ve hedefler çerçevesinde oluşturulmuş 5 -10 -20 ve 50 yıllık hedefler daha yaşanabilir bir Sapanca inşa etmemizi sağlayacaktır.

Yukarıda belirttiğim gibi sektörün sorunlarının ve ihtiyaçlarının öncelikle giderilmesi gerekmektedir. Ayrıca Turizm arz kaynaklarının tespit edilip modern yöntemler ile koruma kollama ve kullanma dengesi kapsamında yerel kalkınmaya etki edecek şekilde kullanılması gerekmektedir.

Bu Kapsamda İlçemizde Turizm Arz Kaynağı Olarak Neler Var?

Tabi ki kıymetlimiz gölümüz var, ıhlamur ve kestane kokan dağlarımız var… ve Mert, misafirperver insanımız var…

Öncelikli olarak Sapanca’da mevcut tarihi eser niteliğindeki alanların tespit edilip buradaki nitelikli yapıların turizme kazandırılması gerekmektedir. Bu kapsamda Kurtköy Kalesinin Restorasyonunun tamamlanmasına yönelik girişimlerin arttırılması gerektiğine inanıyorum. İlçemizde Geleneksel Türk sanatlarının gelişmesini sağlayacak bir alan olarak kullanabilir, ilçemizdeki turistik ürün çeşitliliğine de katkıda bulunmuş oluruz.

Günümüz dünyasında alt yapısını kısmen tamamlamış bölgelerde yerel yönetimlerin ana odağı insan. Dolayısı ile de yerel yönetimlerin vatandaşın eğitim, kültür, sanat ve spor alanındaki gelişimine odaklanması gerektiğini düşünüyorum. Bu yaklaşım hedeflediğimiz Türkiye Yüzyılına bizleri daha hızlı ulaştıracaktır. Bu bağlamda gençleri sanata teşvik ederek ilçemizde geleneksel Türk sanatlarının gelişmesine öncülük edebiliriz. Çeşitli eğitim programları yerel yönetimler tarafından düzenlenebilir. Hat sanatı, ebru, minyatür, çini, seramik, gibi kurslar, yerel halkın ekonomik ve sosyal gelişmesine katkı sağlayabilir.

Bununla birlikte Sapanca Turizm Danışma Merkezinin aktif kullanılması, Turizm tesislerinin denetlenmesi, Dolandırıcılarla topyekûn mücadele edilmesi gibi turistlerin güvenli ve keyifli bir şekilde ilçemizi ziyaret etmelerine katkı sağlayacaktır.

Sapanca’daki Turizm Çeşitliliğini Sağlamak İçin Neler Yapılabilir?

Belirttiğimiz gibi turizmde gelen turistlerin çeşitliliği önemli bir unsur. Bu bağlamda gelen turistlerin çeşitlenmesinde, dünya turizm pastasından pay almak tabi ki kolay değil, turistlerin algılarına hitap etmek, tanıtım ve pazarlama faaliyetlerini uluslararası ölçekte yapmak, yerel bazda düşünecek olursak bireysel yada kurumsal ağlarımızı kullanmak etkili olacaktır.

Bu bağlamda ilçemizde Uluslararası Peyzaj, Süs Bitkileri, Bahçe Sanatları ve Ekipmanları Fuarı gibi iyi yönetilen bir organizasyon var. Bununla birlikte Uluslararası tanıtımı ve uluslararası ölçekte organize edilebilecek Sapanca El Sanatları Festivali, Yanıkköy Şenliği ve Kurtköy Taze Ceviz Festivali gibi yapılmakta olan yerel etkinliklerin uluslararası düzeyde tanıtımı yapılabilir. Ülke bazlı turizm fuarlarına katılım sağlanabilir, tanıtım materyalleri oluşturulabilir ve o ülkelerin yerel medyaları ile işbirliği yapılabilir. Özellikle dünyada en fazla harcama yapan Japon ve Çinli turistler dir. Bu ülkelere yada farklı ülke gruplarına yönelik çalışmalar ilçemizde ki turist çeşitliliğini arttırabilir. Özellikle kardeş şehir ağlarını genişletilmesi daha hızlı yol alınmasını sağlayabilir. Bu bağlamda uluslararası işbirliklerinin ve kültürel değişim programlarının yapılması ilçe ekonomisine önemli bir katkılar sağlayacaktır.

Ayrıca sürdürülebilir turizm açısından “Yeşil Turizm Sertifikalı” işletme sayısının arttırılması önemlidir.

Gelecek yıllarda sürdürülebilirlik ve dijitalleşme kavramlarını sıkça duyacağız. Özellikle biz bu ilçenin ekonomik, sosyal, kültürel ve çevre açısından sürdürülebilir bir kent olması için neler yapıyoruz, neler yapmalıyız sorusunu sormalıyız.

Bu kentin yeşil ve mavi dokusu onun ruhunu teşkil ediyor… Gölü ve doğayı bu coğrafyadan çekip aldığınızda ortada Sapanca kalmıyor. Bu noktada bireysel, ve kamusal duyarlılık hayati öneme haiz.. Yeşil Turizm Sertifikalı işletme sayısının arttırılması, çevre dostu ve sürdürülebilir turizm faaliyetlerinin teşvik edilmesi açısından oldukça önemlidir. İşte bu konuda yapılabilecek çalışmalar ilçemizde farkındalık oluşturabilir.

İşletme sahipleri ve çalışanlarına çevre dostu uygulamalar, enerji ve su tasarrufu, atık yönetimi, doğal ve kültürel çevrenin korunması gibi konularda eğitimler verilebilir. Bu şekilde işletmeler sürdürülebilirlik ilkelerini benimseyerek sertifikalarını almak için adım atabilirler.

Yeşil Yatırımcılara mali teşvikler yolu ile avantajlar sağlanabilir.

Düzenli denetimlerle işletmelerin sertifikalarını korumaları ve uygulamalarını sürekli iyileştirmeleri sağlanabilir.

İşletmeler birbirleriyle deneyim ve bilgi paylaşımında bulunabilir, en iyi uygulama örneklerini paylaşabilir ve birbirlerine destek olabilirler.

Sapanca ilçesinin doğal dokusuna, endemik yapısına zarar veren yarımların kontrollü yapılması, özellikler, ilçemizde yer alan ceviz ağacı, ıhlamur ağacı, kestane ağacı ve çınar ağacı gibi yetişmesi yıllar alan ağaçların korunması ve kontrollü kesimlerinin yapılmasına yönelik politikalar geliştirmek gerek. Bölge ile özdeşleşmiş ağaçların dikilmesi konusunda da genel bir farkındalığa ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum.

Geçen günlerde Sapanca Teleferik Tesisi Hizmete başladı. Neler Düşünüyorsunuz?

Sopeli, Naturköy, Uzunum Park ve Kurtköy Park gibi yerel halkın ve turistlerin uğrak noktaları olan özel ve kamu tesislerinin turistik potansiyelleri yadsınamaz ancak Sapanca Teleferik tesisi bunların dışında yatırım maliyeti ve ekonomik etkisi ile önemli bir yatırım. İlçemize yapacağı katma değerinin öngördüğümüzden çok fazla olacağını düşünüyorum

Bu yatırım ile ilçenin turizm potansiyelini geliştirmek ve bölgenin cazibesini arttırmak için önemli bir adım atılmış oldu. Teleferikler, turistlere panoramik manzaraların keyfini çıkarma ve doğal güzellikleri keşfetme imkanı sunmuyor sadece, turistlerin varış niyetinde de önemli bir etken, motivasyon oluşturuyor. Dolayısı ile bu yatırım ile ilimize ve ilçemize daha fazla turistin geleceğini düşünüyorum. İlçedeki işletmelere ekonomik fayda sağlaması, ilçenin tanıtım ve marka değerine katkı sağlaması açısından önemli bir yatırım olarak görüyorum. Ayrıca doğa ve çevre turizmine yapmış olduğu katkı ile özellikle trekking, yürüyüş, doğa fotoğrafçılığı gibi aktiviteler yolu ile farklı turist kitlelerini ilçemize çekmeye katkı sağlayacaktır.

Sorunumuz yok mu derseniz, tabiki var.. Teleferiğin yeri ile ilgili tartışmaların dışında kalarak özellikle Sapanca-Yanık hattındaki trafik sorununun yol genişletmesi yada tali bir yol projesi ile çözülmesi gerektiği kanaatindeyim.

Teleferik yeterli mi, tabii ki değil. Gerekli miydi kesinlikle gerekliydi. Pandemi süreci ile turizm olgusu sağlık eksenli gelişmeye yöneldi. Dolayısı ile ilçeye yapılacak yatırımların sağlık turizmini ve termal turizmi geliştirecek güçte olması önemli. Özellikle alt yapının bu bağlamda hazırlanması da yatırımcıların motivasyonu açısından diğer bir önemli husus. Sağlık tesislerinin ilçemizde yatırım yapmasına yönelik politikalar geliştirilebilir. Ayrıca termal sondaj çalışmaları da bu bağlamda önem arz etmektedir. İşletme sahipleri ile konuştuğumuzda en büyük maliyet unsurunun havuz ısıtmadan kaynaklandığını belirtiyorlar, özellikle termal suyu bungalov tesisleri ile buluşturduğumuzda hem ekonomik hem de çevresel sürdürülebilirlik açısından önemli bir yol kat edeceğimizi düşünüyorum.

Sapanca aynı zamanda tarım ürünleri ile ünlü olan bir ilçemiz, geçmişte elması, kiraz festivalleri ile ünlü bir kasaba.. Bugün ise özellikle sapanca eriği, sapanca cevizi, hurması ile tanınan bir ilçe.. İlçede yöresel ürünlerin işlendiği bir merkez olması, turistlerin yerel ürünlere ulaşabilecekleri bir alan, aynı zamanda yerel ekonominin farklı sektörlerini geliştirecek alanlar ortaya çıkabilecektir. Bu bağlamda bir proje çalışması kapsamda hazırlamış olduğumuz “Ceviz Sarayı Projesi” benzeri kamu girişimciliği örneği olan yerel tarım ürünlerinin ve el sanatı ürünlerinin işlendiği, geliştirildiği bir işleme ve üretim merkezi kurulabilir. Bu tesis turizm sektörünü destekleyici bir aktör olabilir, aynı zamanda ilçede kaybedilen tarımsal üretim gücünü korumada motivasyon artırıcı bir rol üstlenebilir.

Şair Turgut UYAR’ın mısralarında konu edindiği gibi, “Lüle taşından gerdanlığa gücüm yetmemiş, Sana Sapanca’dan bir sepet elma almışım.” mısraları yansıtan elinde sepet ile turistleri karşılayan bir figür ilçenin muhtelif yerlerinde turistlere hoş geldiniz diyebilir.

Konu Sapanca olunca söyleyecek çok sözümüz var…

Okuyucularımıza selam eder, sağlık ve sıhhatli günler dilerim…