Sapanca’nın gizli kalmış güzellikleri arasında yer alan Soğucak Mağarası, muhteşem güzelliği ve özellikle yaz aylarının sıcağında üşümek isteyen doğaseverlerin ilgi odağı.
Sapanca Sanat, Tarih, Kültür ve Turizm Derneği (SAKÜT) Başkanı Cemal KARAAĞAÇ tarafından Sapanca ve Sapanca Gölü’nün tarihine ışık tutmak için başlattığı çalışma ile kamuoyunun gündemine gelen Sapanca Soğucak Mağarası, duvar gibi birden yükselen Samanlı Dağlarının doğu, Soğucak Yaylası’nın kuzey kenarında yer alır.
Soğucak Yaylası, Sapanca ilçe merkezine 17 km. mesafede bulunur ve 900 dönüm kadar bir araziye sahiptir. Sapanca-Muradiye Mahallesi istikametinden, Erdemli Mahallesine gelmeden önce sağa ayrılan yolu takip ederek, 35 dakika kadar süren bir yolculukla yaylaya ulaşmak mümkündür.
İsmini Soğucak Yaylasından alan Soğucak Mağarası, Sapanca Gölü’ne drene olan İstanbul Dere’nin başlangıç noktasının da kaynağıdır. Mağaranın uzunluğu 2002 yılında MTA tarafından yapılan araştırmada 552 m. olarak belirlenmiş olsada ASPEG tarafından 2009 yılında yapılan araştırma sonuçlarına göre 1051 m. olarak güncellenmiştir.
1.105 rakıma, 8 m. derinliğe sahip olan Soğucak Mağarası, Kuzey Anadolu Fayı’nın kuzey (Sakarya-İzmit Körfezi) ve güney (Geyve-İznik Gölü) kolları arasında kalan Armutlu Yarımadası (Samanlı Dağları) yükselim alanında yer alır.
Başlangıçta güney yönünde 40 m. uzanan mağara; daha sonra doğu-batı yönlü 150 m. uzunluğundaki ana galeriye bağlanır. İçerisi iri bloklarla kaplı olan bu galeri büyük ölçüde fosilleşmiştir. Girişe göre +10 m. yükseklikte bulunan mağaranın son bölümünde derinliği 0.5 m. olan bir göl yer alır ve kapalı sifonla sona erer.
Fosil ana galerinin son noktasından yarı aktif galeri ayrılır. Mermerlerin çatlak ve tabaka doğrultusuna bağlı olarak kafesli ve girintili bir yapısı olan ve kuzey-güney ve KB-GD yönünde gelişen bu bölüm çoğu yerde iki katlıdır.
Üstte yoğun damlataşları olan fosil kat; bunun 3-4 m. altında da aktif kat yer alır. Tabanı çakıl ve kum yığınları ile kaplı olan bu aktif katta yaz ve kış akışı olan bir yeraltı deresi mevcuttur. Çok dönemli gelişim özelliği gösteren Soğucak; aktif-yarı aktif-fosil katları bulunan; kaynak konumlu bir mağaradır. Ana galeriyi oluşturan fosil kat; mağaranın en geniş ve yüksek tavanlı bölümüdür. Bu nedenle; burası büyük ölçüde çöküntüye uğradığından; tabanı dev bloklarla kaplıdır. Buna karşılık; ana galeriden ayrılan tünel şekilli; iki katlı yan kol ise daha dar ve daha alçak tavanlı galerilere sahiptir. Katlar arasındaki bağlantı 2-4 m lik diklik veya doğal kuyular vasıtasıyla sağlanmaktadır. Bu bölümün üst katı (fosil kat); damlataş birikimleri (sarkıt; dikit; sütun duvar ve perde damlataşları; makarnalar; damlataş havuzları) ile kaplıdır.
Ayrıca yer yer kum ve çakıl şekilleri görülür. Buna karşılık alt katta ise su aşındırma yapıları ve kum-çakıl yığınları hâkimdir. Fosil ve aktif katların genişliği 1-4 m; tavan yüksekliği ise 0.5-7 m arasında değişmektedir.
Girişteki çöküntü salonunun değişik kesimlerinde az miktarda yarasa yaşamaktadır. Buna karşılık ana yan galerinin orta kesimlerinde ve sonlarına doğru da mağara kelebekleri görülür.
Soğucak Mağarası Koruma Altına Alındı
1 Kasım 2023 ve 32356 sayılı Resmi Gazete Kararına göre Soğucak Mağarası koruma altına alındı.
https://www.resmigazete.gov.tr/ilanlar/eskiilanlar/2023/11/20231101-4-6.pdf
ÖNEMLİ NOT!
Sapanca Gölünü besleyen İstanbul Deresinin başlangıç noktası mağaranın içinde bulunur ve kış aylarında çok yükseldiğinden mağaranın ziyareti mümkün değildir ayrıca çok tehlikelidir!
Yaz aylarında yapacağınız ziyaretler için;
Sapanca Soğucak Yaylası Koruma – Kollama ve Kalkındırma Derneği Başkanı Ömer TURAN (0 536 456 30 60) dan bilgi ve rehberlik hizmeti temin edebilirsiniz.
Kaynak
Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri – TAY Projesi
Sapanca Kaymakamlığı
Sapanca Soğucak Yaylası Koruma-Kollama ve Kalkındırma Derneği
NetGaste