Sapanca’da bir süredir kitaplarla haşır-neşir olan ve insanları da bu eyleme davet eden bir müessese var; “Dervişane Sahaf”
Kitaplar, özellikle de adına “okuma kitabı” denen ve maddi bir takım amaç ve getirilerden çok, manevi bir takım amaç ve getirilere hizmet ettiği düşünülen, roman, şiir, deneme türlerinde kitaplar ya da insanı belli ölçüde düşünmeye ve öğrenmeye sevk eden akademik türde kitaplar, içinde yaşadığımız hız çağında artık pek de rağbet görmüyor. Avuç içimize kadar girmiş olan teknoloji var olsun, bilgiye ve bilginin getirilerine sahip olabilmek için sabra ve bir bakıma varlıklarıyla sabrın timsali olan kitaplara ihtiyacımız yok gibi.
Yahut belki de, kitaplarla öyle çok haşır-neşir değilsek ve kitaplarla haşır-neşir olunan bir çevre içerisinde de değilsek, bu meseleye biraz uzaktan baktığımız için, bize öyle geliyor; dolayısıyla kitaplar söz konusu olduğunda onlara verilen bir kıymet ve bu kıymet ekseninde gelişen bir rağbet hâlâ var.
Sapanca’da bir süredir kitaplarla haşır-neşir olan ve insanları da bu eyleme davet eden bir müessese var: “Dervişane Sahaf”.
Meseleye, bir sahafın perspektifinden bakmak ve kitaplara hâlâ bir ihtiyaç ya da rağbet olup olmadığını bu yolla anlamaya çalışmak, belki de en sağlıklısı.
Kim Bu İnsanlar?
Dervişane Sahaf, 2019’un başlarında, her ikisi de felsefe tahsil eden, hatta aslında lisansüstü düzeyde yine felsefe tahsillerine de devam eden, Neva Tezcan TOPUZ ve Mehmet TOPUZ çifti tarafından kuruldu. Kısa sayılabilecek bir sürede kendince bir kemik müdavim kitlesi oluşturdu ve sahaf zamanla bu kitlenin ortak kullanım alanı olacak şekilde evrildi. Yolunuz düşerse kimin müşteri, kimin müdavim ya da kimin içinde bulunduğunuz mekânın işletmecisi olduğunu anlamanız kolay olmayabilir.
Neredeler?
Sahaf, ilk kurulduğunda, bir ucu sahile uzanan Ersin Caddesi üzerinde, bir çaprazında Hükümet Konağı bulunan kavşağın tam karşı çaprazındaydı. Yaklaşık 3,5 yılın ardından şartlar taşınmasını gerektirdi ve şu anda çarşı içinde, Karaoğlanoğlu Caddesi üzerindeki Müftülük binasının hemen karşısında yer alan Çam Sokak’ta hayatına devam ediyor.
Neden ve Nasıl Ortaya Çıktılar?
Geride bıraktığımız 3,5 yıl boyunca, dükkânın kapısından içeriye adım atan kitaba ve okumaya meraklı hemen her birkaç yetişkinden biri, tabii biraz da şaşkın bir yüz ifadesi ve ses tonu takınarak, şu cümleyi bir soru edasıyla sordu: “Sapanca’da bir sahaf”.
Gerçi gençler için durum biraz farklı. Onlar, belki henüz ticari/ekonomik bir bakış açısı algı düzeylerini ele geçirmemiş olduğu için, aradıklarını bulmuş olmanın hevesiyle hareket edebiliyorlar.
Bu cümlenin, yani “Sapanca’da bir sahaf”ın, 3,5 yıl öncesine kadar gerçek hayatta fiziki bir karşılığının olmaması, Dervişane Sahaf’ı ortaya çıkaran motivasyonların başında geliyor.
Kurucularının elinde, evdeki kütüphanelerinden taşan, hatta aslında bir kısmı henüz o kütüphaneye giremeyen bir dolu kitap vardı. Sapanca’da ise, az önce de söylediğimiz gibi, bir sahaf yoktu. Benzer durumda başka birilerinin de olma ihtimali, “Sapanca’da bir sahaf”ı fikir düzeyinde vücuda getiren şey oldu. Bir anlamda Dervişane Sahaf’ı kuranlar, “az veya çok, biz elimizdekiyle başlayalım, devamı elbette gelecektir” demiş oldular. Henüz pek uzun da olmamasına rağmen aradan geçen zaman, haksız olmadıklarını gösteriyor. Sapanca’da kitap okuyan, kitapları seven, kitap edinmek veya elindeki ihtiyaç fazlası kitapları başkalarına vakfetmek isteyen hatırı sayılır miktarda insan var. Aslında Dervişane Sahaf’ın talip olduğu şey de tam olarak buradaki hatır.
Ne Yapıyorlar?
Her ne kadar son yıllarda bu meslek antikacılıkla epeyce iç içe geçmiş olsa da, sahaf tabii olarak öncelikle kitapla özdeş bir mekan. Dervişane Sahaf’ta da akla gelebilecek her türlü eski ya da yeni okuma kitabını, zamanımızın trendi olan çizgi romanları ve anime-manga serilerini ya da süreli yayını bulmak, bulunamayanları da Sahaf aracılığıyla sipariş verip getirtmek mümkün. Kitap gibi engin bir alan söz konusu olduğunda “her şey var” demek elbette iddialı olmanın da ötesinde bir söylem. Ama her şeyin bir imkan olarak ve bulunabilir olduğu da şüphesiz bir gerçek.
Ders ya da sınavlara hazırlık kitapları satılmıyor. Bu tür kitaplar artık ihtiyacı olmayanlar tarafından bağış olarak geliyor ve ihtiyacı olanlara bedelsiz olarak veriliyor.
Burada ilginizi çeken kitapları inceleyebilir, onlar üzerine konuşabilir ve haklarında bilgi edinebilir, isterseniz onları satın alabilir ya da elinizdeki artık kullanmadığınız başka kitaplarla takas edebilirsiniz.
Esas olarak Dervişane Sahaf’ın, kitap çerçevesinde bir uğrak yeri olma arzusu var. Kitaplarla ve kitapların temas ettiği akla gelebilecek her konuyla ilişkili bir muhabbet mekanı olmak, her şeyden önce, bu dükkanı vücuda getiren temel fikir. Sahaf, fiziki olarak kitaplar için söz konusu olduğu gibi, bu kitapların içerdiği bilgiyi de, dervişmeşrep bir tavırla, elinde olandan almaya ve ona talip olana vermeye çalışıyor.
Sahaf’ın, tam da bu amaçla, kurulduğu günden bu bir takım kültürel etkinlikler için de zaman ve zemin olma planları var. Bunların bir kısmı hayata geçirildi ve geçiriliyor. Mesela bir Cuma akşamı yolunuz düşer, kapı ve ışıkları kısmen kapalı görürseniz, Sahaf’ın kapalı olduğunu değil, içeride herkese açık film akşamı etkinliği olduğunu düşünmelisiniz. Benzer şekilde, Sahaf’ın önünden geçerken içeride ellerinde kitaplarla bir masanın etrafına kümelenmiş bir grup insan görebilir ya da belki biraz uzaktan geçerken Sahaf yönünden gelen bir müzik sesi duyabilirsiniz. Bu durumlarda da içeride bir kitap okuma etkinliği ya da canlı müzik var demektir.
Kapsamlı bir kitap kulübü ağı oluşturmak ve Sapancalı ya da Sapanca’yla temas etmiş yazarlarla okurları buluşturmak hevesleri de, gelecekte hayata geçirilmek istenen birer plan olarak sırasını bekliyor.