Adapazarı – Haydarpaşa arasında ki Sapanca Tren İstasyonu, Sapanca halkı için oldukça duygusal bir bağı ifade eder.
Kentlerin oluşmasında, gelişmesinde ve mimari olarak bir yükseliş göstermesinde rol oynayan bazı etkenler vardır. Bu etkenleri tetikleyen tarihi olaylar, siyasi değişimler, ideolojik yaklaşımlar, iktisadî ve sosyal meseleler ve yeni buluşlar vardır. Demiryollarının 19. yüzyılda ortaya çıkmasıyla birlikte şehirler ve ülkeler arası ulaşım hızlanmıştır. Demiryollarının şehirlere inşa edilen istasyonları da bir mimariyi beraberinde getirmiştir.
Bu yapılardan biri olan Adapazarı Tren Garı ile Haydarpaşa Tren Garı ve arasında ki istasyonlarının birbirine olan bağı Adapazarlılar için oldukça duygusal bir bağı ifade ediyor.
Sapanca Tren istasyonu Hakkında Genel Bilgi
Bu ara istasyonlardan biri olan Sapanca İstasyon Binası, 1890 senesinde Sultan II. Abdülhamit zamanında Osmanlı Anadolu Demiryolları tarafından inşa edilmiştir. Yapının mimarlığını ise Fransız Hazelaire üstlenmiştir. Binanın yapımına ise 1888 senesinde başlanmış ve İstanbul-Bağdat demiryolunun bir parçası olarak düşünülmüştür. Binanın kendisi 105 metrekare, deposu ise 54 metrekare boyutuna sahiptir. Binada 1961 senesinde tadilat çalışmaları yürütülmüş ve kullanılabilir alanı bir miktar daha genişletilmiştir. Yapının ana binası iki katlı planlanmış, ilk katı idari amaçla ve ikinci katı lojman amacıyla kullanılmıştır. Yapının inşasında kesme taş malzemesi kullanılmıştır.
İlçede ilk trenin yazılı kaynaklara göre 2 Temmuz 1890 tarihinde durduğu söylenir. Cumhuriyet’in ilanından sonra İstanbul Haydarpaşa’dan düzenli seferlerin başladığı ilk tarihin ise 18 Mayıs 1934 olduğu düşünülmektedir.
Sapanca’ya Trenle Gidilir Mi?
Türkiye’nin her noktasından Sapanca ilçe merkezine demiryolu aracılığı ile ulaşım gerçekleştirmek mümkün değildir. Bunun sebebi; Sapanca Tren İstasyonu’nun trafik hattıdır. Ancak ziyaretçiler; Pendik Yüksek Hızlı Tren Garı ile Sapanca Tren İstasyonu arasından sık sık bilet bulabilir.
Hızlı Tren Sapanca da Duracak Mı?
Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü’nden yapılan açıklamaya göre hızlı trenin Sapanca‘da, Mevcut garın konumu YHT için uygun olmadığından şimdiki istasyona 2 kilometre uzakta yapılacak yeni istasyon binasında duracağı, mevcut garın ise konvansiyonel yolcu trenleri ve yük trenleri için muhafaza edileceği bildirildi.
“Milyarder” Filmi Sapanca Tren İstasyonunda Çekildi!
“Milyarder” 1986 Türkiye yapımı Kartal Tibet’in yönettiği komedi dram filmidir. Film Türkiye’nin küçük ilçelerinden biri olan Mesudiye’deki tren istasyonunun amiri Mesut’un Millî Piyango’dan büyük ikramiye kazanması ile birlikte çevresinde gelişen olayları anlatmaktadır. Filmde Türk sinemasının bilinen kişilerinden Şener Şen, Adile Naşit, Münir Özkul, Tuluğ Çizgen, Müge Akyamaç, Uğur Yücel ve Ergun Köknar gibi isimler vardır. Film, Sapanca tren istasyonunda çekilmiştir.
1980’li yıllarda milli piyango’dan yüksek ikramiye kazanan kişilerin kendilerini gizleme yöntemlerini ilham alan film için ilk girişimler 1985 Şubat’ta başladı. Adapazarı, Körfez, ve Sapanca İstanbul’a yakın olmaları sebebiyle aday bölgelerden biriydi. Gerek çevresinin uygunluğu gerekse Sapanca belediyesinin film için yakın temaslardan bulunması sonrası Sapanca seçildi.
Sapanca Belediyesi‘nin film ekibi ve oyuncular için özel bir tesis tahsis etmesinden kısa süre sonra 1985 Mayıs’ında filmin çekimlerine start verildi. Filmin çekimlerine çoğunlukla öğleden sonra başlanıyor bazı bölümler gecenin geç saatlerine kadar sürüyordu. Oyuncuların bir kısmı İstanbul’a bir kısmı da Adapazarı’na evlerine veya yakınlarının yanına trenle gittikleri için birçok bölüm gecikmeli çekilmiştir.
Sapanca tren istasyonu lojmanı film nedeniyle yaklaşık 20 gün film ekibine tahsis edilirken istasyonda çalışan gerçek istasyon şefi yıllık izne ayrılmış yerine lojmanda kalmayan bir memur görevlendirilmiştir. Filmde gerçek istasyon şefine ait eşyalar kullanılmış, mümkün olduğunca doğal yapıya bağlı kalınmıştır.
Filmin rüya sahneleri (Mesut karakterinin rüyasında trende bileti almak isteyenler tarafından saldırıya uğraması) Adapazarı-Sapanca arasında çekilmiş, bu sahnelerde tek vagonlu boş trenler kullanılmıştır.
Filmde bazı oyuncular film ekibine tahsis edilen tesiste kalmıyorlar, akşam saatlerinde trenle İstanbul’a dönüyorlar. Bir sonraki günde öğleye doğru yine trenle Sapanca‘ya geliyorlardı. Özellikle yaşanan geç kalmalar nedeniyle yönetmen Kartal Tibet birçok oyuncuyu bu konuda uyarmıştır. Film için toplam 2 defa bir haftalık dinlenme süresi planlanmıştır.
Adına Belgesel Yapılan Sapanca’lı Orhan OKUR’ un 61 yılı Bu İstasyonda Geçti
3 İstasyon 1 Ömür belgeseli, ömrünün 61 yılını Adapazarı-Arifiye-Sapanca arasında trenlerde simit ve pişmaniye satarak geçinen Sapanca’ lı Orhan OKUR’ un hayatını konu ediniyor. Orhan OKUR’ un hayat hikayesi kimi zaman tatlı hatıraları kimi zaman hayatın acımasız yanlarını gözler önüne seriyor.
Hüseyin Suavi KARAİBRAHİMGİL, “Sapanca” Adlı Eserini Bu Yollarda Bu Yollar İçin Yazdı!
Hüseyin Suavi KARAİBRAHİMGİL, öğrencilik günlerinde İstanbul-Ankara arasındaki tren yolculuklarında, yaşama özlemini biriktirdiği Sapanca için yazdığı “Sapanca” adlı eseri “Sene 965” adlı albümünde yer alır.
Kaynak:
1) Sakarya Yeni Haber gazetesi
2) Vikipedi
3) Sapanca INFO Youtube Kanalı