Sapanca her ne kadar Arap turistler için gözde ziyaret yerlerinden biri olsa da, yapılan araştırmalar göre, Sapanca halkı eskisi kadar Arap turist gelmediğini düşünüyor.
Araştırmacı Doç. Dr. Hüseyin ÇEKEN, Dr. Öğretim Üyesi Gülay ÖZDEMİR YILMAZ ve Yüksek Lisans Öğrencisi Nur ERTÜRK ün 2018 yılında “Arap Ülkelerinden Gelen Turistlerin Etkilerine Yönelik Yerel Halkın Algısı: Sapanca Örneği” adlı yaptıkları çalışma Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisinde yayımlandı.
Yazının Bölüm Başlıkları
- Arap Turistlerin #Sapanca’yı Ziyaret Etme Nedenleri ve Etkileri
- Yerel Halkın Turizme Yönelik Tutum ve Davranışları
- Araştırmanın Amacı ve Önemi
- Araştırmanın Sonucu
- Sorunlar ve Öneriler
- Sonuç
Aşağıda özetlemeye çalıştığımız makalede Sapanca’da yaşayan halkın Arap turistlerin ziyaretlerinin etkilerine yönelik algıları ve bu ziyaretlerin Sapanca halkı tarafından desteklenip desteklenmedikleri araştırılmış olup, makalenin orijinal ve tam haline kaynakçadan ulaşabilirsiniz.
Arap Turistlerin Sapanca’yı Ziyaret Etme Nedenleri ve Etkileri
Sapanca’nın coğrafi konumu, iklim özellikleri, İstanbul’a yakınlığı, başta Sapanca Gölü olmak üzere pek çok doğal güzelliği, Arap turistler için hem tatil hem de yatırım için çekici faktörler oldu.
Sapanca’ya yönelik Arap turistlerin artan ziyaretleri birtakım ekonomik, sosyo-kültürel ve çevresel etkilerin yaşanmasına neden oldu. Ancak turizmin sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi için yerel halkın desteğinin sağlam olması gerekir.
Yerel halka turizmin olumlu etkileri ne kadar çok aktarılırsa yerel halkın hem turistlere olan bakış açıları olumlu yönde değişecek hem de turizme olan destekleri de artacaktır.
Yerel Halkın Turizme Yönelik Tutum ve Davranışları
Turizmin gelişimi için yerel halkın verdiği destek önemlidir. Turizmin gelişmesiyle birlikte yerel halk ekonomik açıdan olumlu, sosyo- kültürel açıdan ise olumsuz yönde etkilenirse turizme olan bakışı olumsuzlaşır hatta turizme yönelik destekleri giderek azalır. Yani yerel halk tarafından algılanan fayda, algılanan zarara göre fazlaysa halk turizme yönelik olumlu tutum ve davranış sergiler. Tam tersi durumda ise, algılanmakta olan zarar yarardan fazlaysa halk turizmi desteklemez.
Halkın turizmin gelişme sürecine katılımını sağlayarak görüşlerini almak, bilinçlendirmek, eğitmek, turizmin faydalarından nasıl yararlanılabileceğini öğretmek kendilerini turizmin bir parçası olarak görmelerini sağlayacaktır.
Araştırmanın Amacı ve Önemi
Sapanca, coğrafi konumu ve doğal güzellikleri ile yerli turistler açısından oldukça gözde bir yerdir. Son yıllarda Arap turistlerin ziyaretleri sonucunda yöreyi ziyaret edenlerin profili de değişmeye başlamıştır. Arap turistlerin ziyaretleri sonucunda yörede ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel birtakım değişikliklerin de olduğu bilinmektedir. Bu değişikliklerin yörede yaşayanlar tarafından nasıl algılandığı oldukça önemli bir konudur.
Sapanca’nın bu pazarda kalıcı hale gelmesi ve gelen ziyaretçi sayısını artırabilmesinin koşullarından biri yörede yaşayanların bu ziyaretlerden memnun kalmalarıdır. Yörede yaşayanlar memnun kalmazsa ve olumlu tutum içerisinde olmazlarsa tüm çabalar boşa çıkacaktır.
Araştırmacılar 15.03.2017-24.04.2017 tarihleri arasında 400 kişi le anket yaparak bahsedilen amaca ulaşmak için aşağıdaki sorulara yanıt aramışlar;
1. Sapanca’da yaşayanlar Arap turistlerin ziyaretlerinin ekonomik, sosyokültürel ve çevresel etkilerini nasıl algılamaktadırlar?
2. Sapanca’da yaşayanlar demografik özellikleri açısından algılanan etkilere ilişkin farklılık göstermekte midir?
Araştırmanın Sonucu
Turizmin geliştiği bir yörede ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel birçok değişiklik yaşanır. Yörede yaşayan halk bu değişiklikleri olumlu ya da olumsuz algılayabilir. Eğer olumsuz algılanıyorsa ve olumsuz tutum sergileniyorsa turizmde sürdürülebilirliğin sağlanması oldukça güçtür.
Sapanca, sahip olduğu turistik arz kaynakları ile binlerce Arap turistin ziyaret merkezi haline gelmiştir. Son zamanlarda, yörede Araplara yönelik konut ve arsa satışları da artmıştır. Genellikle bahar aylarında seyahate çıkmaya başlayan, mücevher alışverişine meraklı olan, Avrupalı turistlere göre 4 kat daha fazla harcama yapan ve bu özellikler ile önemli bir kaynak pazar haline gelen Arap turistlerin Sapanca’ya ziyaretlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi için birtakım önlemler alınması gerekir.
Arap Turizm Örgütü Başkanı ve Yemen Turizm Bakanı’nın Sakarya’yı ziyaretlerinin ana teması Sapanca olmuştur. Ülkelerinden daha fazla turist ve daha fazla turizme yönelik yatırımcı getirmek için çalışmalar yaptıklarını belirtmişlerdir. Her ne kadar yöneticiler ve plancılar gerekli girişimler de bulunsa da yerel halkın turizmi benimsemesi gerekmektedir.
Oysaki yapılan araştırma sonucunda, Arap turistlerin ziyaretlerinin Sapanca halkına yarardan çok zarar vermekte olduğu görüşünün hâkim olduğu belirlenmiştir.
Sorunlar ve Öneriler
Sapanca halkının ekonomik ve çevresel etkilere yönelik olumsuz görüşleri ve alınacak önlemler aşağıdaki gibi tespit edilmiştir;
1-Sapanca sahilin, parkların rahatsız edici bir şekilde kalabalıklaştığı, trafik yoğunluğu yaşandığı, Sapanca’nın dokusunun bozulduğu yönünde olumsuz çevresel görüş vardır. Sapanca’nın özellikle sahilinin aşırı kalabalıklaşması hem Sapanca halkının hem de yöreye günübirlik gelen diğer ziyaretçilerin memnuniyetsizliğine neden olmaktadır!
Sapanca, her yeri eşsiz güzelliklere sahip, farklı turizm çeşitlerinin geliştirilebileceği, çok çeşitli aktivitelerin yapılabileceği bir yöredir. Buna yönelik projeler geliştirilerek, sahildeki kalabalığın her yere dağıtılması sağlanabilir!
2-Arap turistlerin harcama oranlarının yüksek olduğu bilinmektedir. Fakat yapılan araştırma sonucunda, Sapanca’da yaşayanların yaşam standartlarının yükselmediği, Sapanca’nın ekonomisinin canlanmadığı, halka çok fazla iş imkânı yaratmadığı ve Sapanca’ya zenginlik getirmediği yönünde olumsuz ekonomik görüş vardır!
Arap turistlerin daha fazla alışveriş yapmalarını sağlayacak cazip yatırımların artırılması gerekmektedir!
3-Kültürel etki boyutuyla değerlendirme yapıldığında ise, “Arap turistler ile yerel halk arasında kültür alışverişi sağlamaktadır.”, “Arap turistlerden yeni bilgiler öğrenilmektedir.” ifadelerine katılım oranlarının düşük olması yerel halk ve Arapların etkileşiminin yeterli düzeyde olmadığını çağrıştırmaktadır.
“Sapanca’nın geleneksel kültüründe olumsuz değişmelere neden olmaktadır” ifadesine katılımın düşük olması ise, olumlu bir algı olarak görülmektedir. Arap kültürüne yakınlık böyle bir algı oluşmasına neden olabilir.
4-Araştırma bulgularında en yüksek ortalamaya sahip olan ifadeler ise, Arap turistlere konut ve arsa satışının arttığı, Sapanca’da emlak fiyatlarının aşırı yükselmesine neden olduğudur. Yapılan görüşmeler sonucunda bu durum, konut ve arsa satışından gelir sağlayanlar için bir avantajken, Sapanca halkı genel olarak bundan rahatsızdır.
Sonuç
Sapanca halkının Arap turistlerin ziyaretlerinden beklenilen olumlu etkileri algılamadıkları tespit edilmiştir. Turizm planlamacılarının ve yerel yönetimlerin bu konuyu dikkate almaları önemlidir. Halkın olumlu tutum içerisinde olmaması gelecekte bu ziyaretlerin seyrini olumsuz etkileyebilir. Yerel halk, turizm ve Arap turistlerin ziyaretlerinin yöre için önemine yönelik bilgilendirilmelidir.
Sapanca her ne kadar Arap turistler için gözde ziyaret yerlerinden biri olsa da, yapılan araştırma sırasında yörede yaşayanlar artık eskisi kadar turist gelmediğini düşünmektedir.
Sapanca bir zamanlar iç turizmde yaşadığı gelişmeyi çeşitli nedenlerden dolayı fırsata dönüştürememiş ve gerileme yaşamıştır. Aynı durumun Arap turizmi için yaşanmaması ve turizmin olumlu etkilerini artırabilmek için yukarıda bahsedilen önlemlerin alınması şarttır.