Sapanca, güneyinde Samanlı Dağları kuzeyinde ise Sapanca Gölü yer alan bir ovadır aslında. Sapanca’nın en ilgi çekici özelliği morfolojik yönden çok çeşitli oluşudur. Göl, ova ve dağlık alanlar çok kısa mesafelerle birbirini takip eder ve iklim bakımından oldukça elverişli koşullara sahiptir. Bu koşulların getirdiği bir sonuç olarak zengin bitki örtüsüne de sahiptir. Bu bitki örtüsünün en güzel kokanı ise IHLAMUR ağacıdır.
Peki nedir bu Ihlamur? Hem bir ağaç türünü, hem bir çiçeği, hem de bir bitki çayını kastediyoruz. Botanikte ıhlamurgillerden bir ağaç türü olarak ele alınan ağaç, kerestesi oldukça beğenilen bir gölge ağacıdır. Bu ağacın güzel kokulu çiçeği, bu çiçeğin ve yapraklarının kurutulup demlenmesi ile elde edilen sıcak içeceğe de ıhlamur çayı diyoruz.
Batı dillerinde Tilia şeklinde adlandırılan ıhlamur ağacı, hızlı büyüme özelliğine sahiptir. Uzunluğu yaklaşık 25 metreye kadar çıkabilir. Bu ağacın yaprakları ve çiçeklerinin çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılması ise oldukça eskilere dayanır. İlk olarak yapraklarından yapılan çayların sinirleri yatıştırdığı ve kaygı giderici etkilerde bulunduğu görülmüş. Zaman içinde çiçekleri de kurutularak çay yapımında kullanılmış.
Ihlamur ağacının görüntüsü de oldukça hoştur. Bunun için olsa gerek çardaklarda, duvar kenarlarında veya park ve bahçelerde sıkça rastlarız. Piyasada torbalı veya saksılı şekilde satışı yapılan ıhlamur fidanlarını yılın dilediğiniz zamanı dikebilir, hatta evinizin bir köşesinde saksıda yetiştirebilirsiniz.
Ihlamur ağacından çiçeğini toplamak ise çok zahmetlidir. Yüksek ağaçlara çıkıp dallarını kesmeniz, sonrada yerde dallardaki çiçekleri toplamanız gerekir. Zahmet ve emek gerektiren işleri sevilen biri için yapmak, “Sana değer veriyorum” demenin başka bir yoludur. Pek çok şey unutulur fakat ıhlamur kaynatan insan unutulmaz.
Hasta olan birisine ıhlamur kaynatmak, her ne kadar tedavi gibi gözükse de aslında ona ruhsal terapi yapmaktır. İnsan kendisini hastayken savunmasız hisseder ve normalden daha fazla ilgi bekler. Kaynatılan bir ıhlamur, bu ilgi ve alakayı sıcak bir içecek olarak sunmaktır aslında.
Son zamanlarda kaynatmak yerine demlenmesi gerektiğini savunan uzmanların verdiği bilgiler, her ne kadar değerli olsa da kaynatarak içen bir insanı; tercihini değiştirmeye sevk etmemelidir. Keza kişi nasıl kendini iyi hissediyorsa o şekilde içmelidir bizim kanaatimize göre. Demlemek pratik bir iştir. Fakat kaynatılan bir ıhlamur; emek ister, kalbe sıcaklık verir, hoş kokuları yayar ve ruhu iyileştirir.
Ihlamur kelimesi bile başlı başına huzuru çağrıştıran bir kelimedir, pek çok öyküye, kitaba ve şiire konu olmasının yanı sıra bazı cadde ve sokaklara da ismini vermiştir.
Ihlamur, ateş düşürücü ve öksürük giderici etkilere sahip terapötik bir bitkidir. Kemferol, kuersetin, saponin, hesperidin gibi doğal antioksidanları da içermektedir. Kaygı giderici, uyku kalitesini arttıran etkileri de vardır. Günlük hayatta tüketmek için hasta olmayı beklemek şart değildir zira bağışıklık sistemini güçlendirmek gibi önemli işlevlere de sahiptir.
Yaz aylarında çiçekleri açan ve toplanabilecek kıvama gelen çiçeklerinin kendi yoğunluğuyla ağırlaşmış tatlı bir kokusu vardır. Çiçeklerinin esansı ayrıca parfümlerde, oda kokularında, sabun ve mumlarda kullanılmaktadır.
Esas kullanılan ve değerli olarak nitelendirilen kısmı çiçekleri (tiliae flos) olmasına rağmen, çiçek durumunun orta damarından çıktığı yapraklar ile birlikte çiçekler satılmaktadır.
Misafirliğe giderken hediyelik olarak ıhlamur çiçekleri götürmek son derece zarif ve düşünceli bir hediye seçimi olacaktır.
Türkiye’de 4 tipte ağacı yetiştiğini biliyoruz:
Tilia Platyhyllos “Yaz Ihlamuru”: Geniş yapraklı olarak da bilinir. Haziran aylarında çiçekleri açar. Minik, sarı renkteki çiçekleri kaynatılarak içilir.
Tilia Argentea “Gümüşi Ihlamur”: Adını yapraklarının alt yüzeyindeki gümüşi beyaz tüylerinden alır. Çiçekleri kaynatılıp içilebilir fakat şifalı olduğu söylenmez.
Tilia Rubra “Kafkas Ihlamuru”: Aynı şekilde minik, sarı renkli çiçeklere sahiptir. Anavatanı Kafkasya, Kırım, Kuzey İran ve Anadolu’dur. Süs bitkisi olarak yetiştirildiği de görülür.
Tilia Cortada “Kış Ihlamuru” “The Tree of Love”: Çiçekleri en şifalı olarak bilinen ıhlamur türüdür. Yaprakları kalp şeklindedir. Aşkı simgeleyen bir ağaçtır.
Kaynak : Lazika