Seyahat; farklı kültürlerin gizemli sırlarını keşfetmek için bir fırsat, temizlik ise günlük rutinin bir parçası olmanın yanı sıra toplumlar arasındaki yaşayış ve medeniyet tasavvurunun göstergesidir. Peki başlıkta geçen bu Shattaf nedir? Sapanca ile ne ilgisi var?
Eskilerin deyimiyle Def-i Hacet, şimdilerde ise tuvalete gitmek eylemi her insanın hayatındaki en sıradan ama en vazgeçilmez aktivitelerden biridir, ister Sapancalı ister Arap olsun… Kişinin o kapalı kapının ardında ne yaptığı ise tamamen kişisel bir meseledir. Peki tuvalet alışkanlıklarımız ortalama mı yoksa çoğu insandan farklı mı?
Toplumlar arasındaki farktan bahsetmek en çok Sapanca’ya yakışır. Çünkü ilçemiz iklim koşulları, ulaşım kolaylığı, doğal güzellikleri, yemyeşil doğası ve tertemiz suyu ile zengin Arap ülkelerinin maceracı vatandaşları için cazip bir seyahat destinasyonu haline geldi.
Seyahat, imkânı olanlar için keşif ve deneyimlerle dolu bir maceradır. Aynı zamanda kültürel sırlar, tercihler, alışkanlıklar ve benzersizlikleriyle toplumları zenginleştiren özel anekdotlarla doludur.
Hac ve Umre ziyaretleri için her yıl gidilen Arabistan toprakları Sapanca insanının Arap toplumu hakkında genel bilgiye sahip olmasını sağlasa da, onların sosyal ve günlük yaşantıları hakkında daha kapsayıcı bilgiye sahip olma ihtiyacı turizm sayesinde hasıl oldu.
Bizde bu toplumsal farkı, fark etmek için günlük rutinin basit bir parçası olmanın yanında toplumlar arasındaki yaşayış ve medeniyet tasavvurunun göstergesi olan temizlikten yola çıktık ve iki toplum arasında gizli bir anlaşmanın cevabı gibi görünen bir sorunun peşine düştük, “Shattaf”?
Sapanca bahar ve yaz aylarında birçok Arap turisti ağırlamakla kalmıyor, bu misafirlerimizin kalıcı hale gelmesi ile ilçenin ekonomisinde, sosyo-kültürel ve çevresel yapısında birçok değişimi de beraberinde getirdi. Peki Arap toplumunu gelen turistler üzerinden ne kadar tanıyoruz?
Arap turistler genellikle; kültürel ve dini bağlılıkları ile karakterize edilirler, aileleriyle seyahat ederler, yerel lezzetleri denemeyi ve yeni tatlar keşfetmeyi severler, doğal güzelliklerle çevrili yerleri tercih ederler ve doğada vakit geçirmekten hoşlanırlar, alışverişe düşkündürler ve seyahat ettikleri yerlerde yerel hediyelik eşyaları, el işi ürünleri ve markalı ürünleri tercih ederler.
Ve yazımızın konusunu teşkil eden ve Arap turistlerin çok önem verdiği temizlik ve hijyenin sembolü olan “Shattaf” kullanırlar ve bu onların neredeyse olmazsa olmazlarındandır.
Shattaf, bir tür hijyenik temizlik aracı olarak kullanılan el duşudur. Temelde bir hortum ve ucunda püskürtme özelliği olan bir nozul içeren tesisat parçasıdır. Böylece kullanıcılar, tuvalet ihtiyaçlarını giderdikten sonra su püskürtme ile genital bölgelerinin temizlenmesini sağlayabilirler.
Araplar için Shattaf kullanımı, sadece hijyenik bir rahatlık sağlamanın yolu değil aynı zamanda geleneğin modern dünyayla buluştuğu yaşam tarzıdır.
Bizim ilgimizi çeken ise Sapanca’da camii tuvaletlerinde alafranga, yerel halkın evlerinde Shattaf henüz rağbet görmez iken villalarını Arap turistlere kiraya verenlerin bu kültürel değişime hemen adapte olması oldu. Tabii ki bu uyumun sebebi sadece hevesli bir kültürel değişim değil. Aksi takdirde, Arap toplumuyla aynı teolojik anlayışı paylaşmanın bir gerekçesi olarak çok eşliliği pratikte uygulama cesareti gösteren ya da en azından bu konuda konuşabilen en az bir veya birkaç Sapancalı duyabilirdik.
Kültürel etkileşim kolay gerçekleşmese de Arap kültüründe önemli bir rol oynayan ve Sapanca’nın sosyal yaşantısına girmeyi bir şekilde başarabilen Shattaf’ın zaferini kutlayabiliriz!
Bu zafer, belki de Sapanca’nın hijyen kültüründe beklenmedik bir değişiklik, gerçek bir devrim bile yaratabilir.
Merak edip kullanmak isteyenler ise sakın unutmasın. Shattaf kullanmak ustalık ister ve ustalaşmak ise zaman alabilir. İlk denemelerde sizi bekleyen sürprizlere de hazır olun!
Kaynak
Arap Ülkelerinden Gelen Turistlerin Etkilerine Yönelik Yerel Halkın Algısı: Sapanca Örneği
Temizlik bir medeniyet meselesidir: Türklerin kolonya, taharet ve hamam alışkanlığının kökleri
Türk-Arap İlişkileri Bağlamında Türk Toplumunda Değişen Arap İmajının Turizme Yönelik Haber Çerçevelerinde Temsili