25 yıl önce yaşandı 1999 Depremi. Kapkaranlık bir gecede 796 bina yerle bir oldu Sapanca’da. 35 hemşerimiz hayatını kaybetti, 16 ‘sı ise yaralı kurtuldu.
Gölcük Depremi, İzmit Depremi, İzmit Körfezi Depremi, Marmara Depremi ya da 17 Ağustos 1999 Depremi… Adına ne derseniz deyin, yerin derinliklerinden kopup gelen bir feryattı; toprağın öfkeyle kabarıp gökyüzüne haykırışıydı. Bir gecede, hayatlar kökünden söküldü, umutlar paramparça oldu. Yeryüzü, insanoğlunun zayıflığını gözler önüne seren bir ayna haline geldi; sarsıntının ardından bıraktığı sessizlik, derin bir yasın ve çaresizliğin yankısıydı.
17 Ağustos 1999’da ülkemiz, tarihinin en karanlık gecelerinden birini yaşadı. O sabah, saat 03:02’de, Kocaeli/Gölcük merkezli, Richter ölçeğine göre 7,5 büyüklüğündeki deprem, sadece 45 saniyede binlerce can aldı. Sağ kalanlar ise ömür boyu unutamayacakları derin bir acıyla yüzleşti.
Bu deprem, hem büyüklüğü hem de etkilediği geniş alanla, son yüzyılın en büyük depremlerinden biri oldu. Türkiye’nin önemli sanayi bölgelerinden biri olan Marmara Bölgesi’nde meydana gelmesi ve geniş bir coğrafyayı etkilemesi, ülkemizde büyük sorunlara yol açtı.
Marmara Bölgesi’nden Ankara’ya, İzmir’e kadar geniş bir alanda hissedildi. 66.441 ev ve 10.901 işyeri ağır hasar gördü, 67.242 ev ve 9.927 işyeri orta hasar aldı, 80.160 ev ve 9.712 işyeri ise hafif hasar gördü. Bu felaket, 17.479 kişinin ölümüne, 43.953 kişinin ise yaralanmasına yol açtı. Yaklaşık 16 milyon insan, depremden çeşitli şekillerde etkilendi. Meydana gelen ağır hasarın %48’i Kocaeli ilinde, %29’u Sakarya ilinde ve %14’ü Yalova ilinde meydana geldi.
Depremin merkez üssüne 30 km uzaklıkta olan Sapanca’nın 1997 nüfus sayımına göre nüfusu 29.829’dı. Bu nüfusun 16.653’ü ilçe merkezinde, 13.176’sı köylerde yaşıyordu. İlçe merkezindeki toplam konut sayısı ise 3.469’dı, bunlardan 2.400’ü köylerde bulunuyordu. 17 Ağustos 1999 depreminde Sapanca’da 35 kişi hayatını kaybetti, 16 kişi yaralandı. İlçedeki binaların 214’ü ağır hasar, 189’u orta hasar, 393’ü ise hafif hasar gördü. İlçe merkezindeki binaların 168’i ağır, 132’si orta, 230’u ise hafif hasar aldı; köylerdeki binaların ise 46’sı ağır, 57’si orta, 163’ü hafif hasar gördü.
Ülkemizde 1900 – 1999 yılları arasında 149 tane hasar yapan deprem meydana gelmiş ve bu depremler 578.544 binanın yıkılması veya ağır hasara uğramasına ve 97.203 insanın ölmesine neden oldu. Bu rakamlara göre ülkemizde ortalama her 7 ayda bir hasar yapan deprem oluşmakta. Hasar yapan depremler ortalama olarak her yıl 5.844 binanın yıkılmasına ve 982 insanın ölmesine neden olmakta.
Depremleri engellememiz bugün ve henüz imkânsız. Ancak, bu felaketlerin getirdiği zararı ve acıyı azaltmak, hâlâ bizim elimizde. Çok geç kaldığımızı düşünebiliriz ama hâlâ yapılacaklar olmalı ve var. Ne yazık ki, bu konuda ortak bir akıl ve irade oluşturmak yerine, genellikle geçiştiriyoruz.
Yüreklerimizdeki bu ortak sorumluluğu ve niyeti hayata geçirmeden, benzer felaketlerle karşılaştığımızda aynı acıları yaşamak zorunda kalacağız. Geç kalmak, bir kayıp değil; doğru adımlar atmak için hâlâ bir fırsat. Yeter ki, bu fırsatı değerlendirebilecek bir iradeye sahip olalım.
17 Ağustos 1999 depreminde hayatını kaybeden, isimlerini yaşatamadığımız bütün hemşerilerimize, Yüce Allah’ın rahmetiyle kuşanmış bir huzur diliyoruz. Gözlerimizden düşen her damla yaş, yüreklerimizdeki her sızı, onların ebedi mekânlarına ulaşan dualarımızın bir parçası olsun. Mekânları, cennetin en güzel köşesinde sularında olsun. Amin!
Kaynak
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası
Bülent ÖZMEN – 17 Ağustos 1999 İzmit Körfezi Depreminin Hasar Durumu
1 Yorum
Allahdan ölenlere rahmet diliyorum. Rabbim ülkemizi ve islam coğrafyasını böyle felaketlerden uzak eylesin inşallah